بررسی کیفیت زه‌آب زهکش‌های زیرزمینی اراضی شالیزاری براساس پارامترهای طراحی

برای رفع وضعیت غرقابی و ماندابی بخش وسیعی از شالیزارهای شمال ایران و برقراری شرایط کشت در فصل­های پاییز و زمستان، احداث سیستم­های زهکشی زیرزمینی ضروری می­باشد. طراحی مناسب عمق و فاصله سیستم زهکشی باعث به حداقل رساندن اثر منفی زه­آب­ها بر محیط زیست خواهد شد. در این تحقیق، اثر سیستم­های مختلف زهکشی بر میزان سدیم، کلر و سولفات زه­آب در 5/4 هکتار از اراضی شالیزاری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در طول دو فصل کشت برنج و کلزا بررسی شد. تیمارهای مورد آزمایش عبارت بودند از: چهار سیستم زهکشی زیرزمینی با عمق 9/0 متر و فاصله زهکش 30 متر با پوشش معدنی (D0.9L30)، عمق 65/0 متر و فاصله زهکش 30 متر با پوشش معدنی (D0.65L30)، عمق 65/0 متر و فاصله زهکش 15 متر با پوشش معدنی (D0.65L15S) و عمق 65/0 متر و فاصله زهکش 15 متر با پوشش مصنوعی (D0.65L15F) و یک سیستم زهکشی زیرزمینی دو عمقی با فاصله زهکش 15 متر و اعماق نصب 65/0 و 9/0 متر به­صورت یک در میان (دوعمقی). در طول مدت مطالعه، میزان سدیم، کلر و سولفات زه­آب زهکش­ها اندازه­گیری شد. براساس نتایج، با افزایش فاصله زهکش­ها از 15 متر به 30 متر، میزان متوسط سدیم، کلر و سولفات زه­آب زهکش کاهش یافت. همچنین، کمترین مقادیر غلظت سدیم، کلر، سولفات و کل املاح خروجی مربوط به تیمار D0.9L30بود. در نتیجه، این سیستم زهکشی از نظر کیفیت زه­آب اثر منفی زیست محیطی کمتری در مقایسه با سیستم­های دیگر در پی داشت.